Kunstenlab riep kunstenaars op om een ‘tegenbeeld’ te bedenken voor het omstreden standbeeld van president Steyn aan de Stationsstraat. Uit 36 kunstenaars die een voorstel inzonden, zijn er drie geselecteerd om hun idee verder uit te werken.
Open Call
Naar aanleiding van de Black Lives Matter-demonstraties en de huidige dialoog rondom de impact van kolonialisme is het standbeeld van president Steyn in Deventer opnieuw in opspraak geraakt. Er zijn verschillende manieren om om te gaan met omstreden standbeelden: je zou ervoor kunnen kiezen om het standbeeld geheel te verwijderen of extra context toe te voegen door middel van een tekstbordje. Maar vanuit Kunstenlab zagen we nog een derde optie: plaats in de nabijheid van het standbeeld een nieuw beeld, een ‘tegenbeeld’, waarmee het omstreden werk in een ander perspectief wordt geplaatst.
Met dat idee werd een Open Call uitgezet waarmee kunstenaars werden opgeroepen schets-ideeën in te sturen. Uiteindelijk ontving Kunstenlab zestig inzendingen van ‘tegenbeelden’. Om een inkijkje te geven in de ideeën waar kunstenaars mee kwamen, werden de ideeën tijdelijk geëxposeerd op spandoeken bij het standbeeld. Daarnaast zijn er overal in de stad ook posters te vinden met citaten uit de ingezonden schets-ideeën, ontworpen door Harco Rutgers.
Geselecteerde kunstenaars
Uit de 36 kunstenaars die ideeën hebben ingestuurd, werden er door de selectiecommissie drie geselecteerd. Dit zijn Edwin Stolk, Lawil Karama en Jeroen Diepenmaat.
Edwin Stolk wil bij het standbeeld van president Steyn een nieuw beeld plaatsen dat gemaakt is van natte klei. Door dat materiaal te gebruiken kan het beeld steeds blijven veranderen en de vorm aannemen van verschillende onbekende, maar betekenisvolle mensen die in de schaduw van president Steyn hebben gestaan. Lawil Karama werd geraakt door de recente bekladding van het werk, omdat ze daarin de begrijpelijke emotionele respons terugzag. In haar idee-schets omarmt zij de in 2020 aangebrachte graffiti door deze verder door te voeren in een tijdelijke lichtprojectie van verschillende citaten en stellingen. Jeroen Diepenmaat wil president Steyn confronteren met zichzelf door een ander standbeeld van president Steyn, dat in Zuid-Afrika op een universiteitsplein stond, naar Deventer te halen en tegenover het standbeeld hier te plaatsen. Zo ontmoet de blik van president Steyn hier, de blik van Steyn uit Zuid-Afrika.
Schets-idee van Lawil Karama
Kunstenaarsgesprek
Deze drie kunstenaars zijn nu aan de slag met de verdere uitwerking van hun idee.
Op 11 maart gingen de kunstenaars, onder leiding van directeur van Kunstenlab Mieke Conijn, al wel met elkaar in gesprek. Het gesprek geeft een mooi inkijkje in de benaderingen van de kunstenaars en de bredere problematiek rondom omstreden standbeelden. Nieuwsgierig? Het hele gesprek is hieronder terug te kijken.
De drie uitgewerkte ideeën worden vanaf 29 mei, tijdens de uitgestelde Boekenweek geëxposeerd in de Bibliotheek Deventer.
Naar aanleiding van de verdere uitwerking van de ideeën van drie kunstenaars, wordt rond 1 juni gekozen welk idee ook daadwerkelijk wordt gerealiseerd als tijdelijk tegenbeeld voor president Steyn. De uitvoering vindt dan rond de zomer plaats.