Dit kunstwerk in het Worpplantsoen in Deventer lijkt op een eigentijdse Ark van Noach; een kruising tussen een schip, onderzeeër en een ruimtevaartuig. Rob Sweere ziet het werk als een voertuig om de natuur van de wereld te redden. Midden in het werk zit een plateau met aarde waarop de natuur zijn gang kan gaan zonder bemoeienis van de mens. Wanneer het gebied bij hoogwater overstroomt komt het kunstwerk deels onder water te staan, maar het begroeide plateau blijft droog.
Het is een actuele vraag: hoe kunnen we de natuur redden? Volgens Rob Sweere is de oplossing simpel: door er niet aan te zitten! Zijn kunstwerk WORPSCAPE is een verbeelding van dat gedachtengoed. Met behulp van kinderen uit de buurt werd na de plaatsing het binnenste gedeelte van het kunstwerk gevuld met aarde van verschillende plekken en zaadjes. Na verloop van tijd ontstond er op het plateau een mini-ecosysteem; een nieuw stukje natuur voor de toekomst.
Met dat stukje natuur mag verder niemand zich meer bemoeien. Het kunstwerk van Rob Sweere beschermt dit nieuwe stukje natuur tegen het hoge water dat een of twee keer per jaar het gebied doet overstromen. De installatie van Rob Sweere biedt ruimte voor bezinning. Het gaat over tijd en relativiteit en over koesteren wat zomaar verloren zou kunnen gaan.
Plek en opdrachtgever
De Worp of Worpplantsoen is de oudste openbare wandelplaats van Nederland. Al in de middeleeuwen zochten de bewoners van Deventer hier rust en ontspanning. De Worp ligt tussen de spoorlijn Deventer-Apeldoorn en de N344. Het plantsoen maakt onderdeel uit van het uiterwaardengebied. Werkgroep Waanders, die zich ten doel stelt om het Worpplantsoen in Deventer te verfraaien, zette in 2020 een opdracht uit voor een kunstwerk voor in het park. Daarbij was het belangrijk dat het kunstwerk aansloot bij de natuur en de functie van het gebied als overstroomgebied.
WORPSCAPE was in 2021 onderdeel van de IJsselbiënnale onder het thema ‘TIJD, TIJ en TIJDELIJKHEID’.
Over de kunstenaar
Rob Sweere (Boxmeer, 1963) is bekend van zijn constructies waarmee de bezoeker op een door hem aangeboden manier de wereld om zich heen op een intense manier ervaart. ‘Conversations with the Sky’ noemt hij zijn langlopende project. Volgens Sweere maakt bewustwording van de wereld om ons heen, van de immense natuur of zelfs van het onmetelijke universum, dat we onszelf beter leren kennen. Zijn installaties nodigen uit om tijd te nemen en stil te staan bij jezelf in relatie tot die onmetelijke ruimte.
Gedicht ‘Van de grond’
Dichter Robin Bleeker schreef voor de onthulling van WORPSCAPE onderstaand gedicht:
Van de grond
De moede aarde draait getrouw haar dagen.
Wij weten ons nog in haar schoot beschut,
maar zij zal ons geen eeuwigheid meer dragen;
we hebben haar volkomen uitgeput.
Hoe lang nog tolereert zij onze toeren?
Met roofbouw en met generaties lang
grootschalig biologisch oorlogvoeren
komt eens ons voortbestaan in het gedrang.
Dit lot lag al vervat in ons tuinieren;
zoveel werd reeds gerooid, gewied, gesnoeid.
Wat was er mis met welig laten tieren?
Waartoe ons tegen alles aan bemoeid?
We raken langzaam van de ernst doordrongen
nu de natuur, in al haar kwetsbaarheid,
waar zo nalatig mee is omgesprongen,
als zand door onze groene vingers glijdt.
Als straks het water stijgt tot onze lippen,
de dijken breken door de Grote Vloed
en elke ark hier stukslaat op de klippen,
de mens de wereld vlug ontvluchten moet,
bestormen wij de hemel als giganten,
om, als symbool van onze eigenbaat,
in onontgonnen grond een vlag te planten,
belichamend dat onkruid niet vergaat.
Meer van zijn gedichten vind je hier:
www.deventerdichter.nl/gedichten/robin-bleeker/